เหตุฟ้องหย่า
คำพิพากษาฎีกาที่ 1412/2543
เหตุฟ้องหย่าตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1516
แยกได้เป็น 2 กรณี คือ
1.
เหตุฟ้องหย่าที่มิใช่เกิดความยินยอมพร้อมใจของคู่กรณีทั้งสองฝ่าย
จึงต้องกล่าวอ้างว่าฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งการกระทำเข้าเงื่อนไขอย่างหนึ่งอย่างใด ตามมาตรา 1516
2.
เหตุฟ้องหย่าที่เกิดจากความสมัครใจของคู่กรณีทั้งสองฝ่าย ตามมาตรา 1516 (4/2)
เหตุฟ้องหย่าอันเนื่องจากกรณีที่
1 นั้น
โจทก์ต้องพิสูจน์ให้ศาลเชื่อว่าจำเลยเป็นฝ่ายประพฤติตนไม่สมควร
หรือกระทำการอันเข้าเงื่อนไขที่มาตรา 1516 ได้ระบุไว้นอกจากอนุมาตรา (4/2) ส่วนเหตุฟ้องหย่าเกี่ยวกับกรณีที่ 2 ก็ต้องเกิดจากความสมัครใจโดยแท้จริงของคู่กรณีทั้งสองฝ่าย มิใช่สมัคร
ใจเพียงฝ่ายเดียว
ดังนั้นหากพฤติการณ์แห่งคดีมิได้เป็นไปดังที่กล่าวมาทั้งสองกรณี
โจทก์ก็ไม่มีสิทธิฟ้องหย่าจำเลย
แม้ว่าจะมิได้อยู่ร่วมกันหรือไม่มีเยื่อใยต่อกัน และไม่มีความหวังที่จะคืนดีกันอีกแล้วก็ตาม
เหตุฟ้องหย่า
1.
สามีอุปการะเลี้ยงดูหรือยกย่องหญิงอื่นฉันภริยา หรือภริยามีชู้
อีกฝ่ายหนึ่งฟ้องหย่าได้
2.
สามีอุปการะเลี้ยงดูหรือยกย่องหญิงอื่นฉันภริยา ภริยาฟ้องหย่าได้
ก.
สามีอุปการะเลี้ยงดูหญิงอื่นฉันภริยา
หมายถึงการให้ความช่วยเหลือหญิงที่มิใช่ภริยาตนในสิ่งจำเป็นต่อการดำรงชีพ
ไม่ว่าจะเป็นการให้เงินทองไว้จับจ่ายใช้สอย ให้เครื่องอุปโภคบริโภคหรือทรัพย์สินอื่นใดเพื่อเป็นปัจจัยในการดำรงชีพได้ การอุปการะเลี้ยงดูหญิงอื่นนั้นจะต้องเป็นการอุปการะเลี้ยงดูฉันภริยา
มิใช้เลี้ยงดูในฐานะอื่น
เช่นในฐานะบุตรบุญธรรม
และแม้หญิงอื่นนั้นจะมีความสัมพันธ์ฉันชู้สาวได้เสียกันมาก่อนที่สามีจะสมรสกับภริยาก็ตาม
แต่หากสามียังอุปการะเลี้ยงดูหญิงอื่นนั้นโดยเปิดเผยฉันภริยา หลังจากสมรสแล้ว
ภริยาก็ยังมีสิทธิฟ้องหย่าได้
การยกย่องหญิงอื่นฉันภริยา
หมายถึงการแสดงโดยเปิดเผยให้บุคคลทั่วไปทราบว่าหญิงนั้นเป็นภริยาตน
หรือมีความสัมพันธ์ฉันสามีภริยากับตน
เช่นสามีพาหญิงอื่นไปในงานสังคมโดยเปิดเผยและแนะนำให้เพื่อนฝูงให้รู้จัก
ว่าเป็นภริยาของตน เป็นต้น
ทั้งนี้โดยไม่คำนึงว่าสามีจะได้มีการจดทะเบียนสมรสกับหญิงอื่นนั้นซ้อนเข้ามาด้วยหรือไม่ ภริยามีสิทธิฟ้องหย่าได้ตามเหตุหย่าข้อนี้
คำพิพากษาฎีกาที่ 467/2525 จำเลยที่ 1 มีความสัมพันธ์ฉันชู้สาวกับจำเลยที่ 2 มาก่อนที่จะสมรสกับโจทก์ เมื่อจำเลยสมรสกับโจทก์แล้ว จำเลยที่ 1 ยังมีความสัมพันธ์ฉันชู้สาวกับจำเลยที่ 2 แล้วยกย่องเป็นภริยาอย่างออกนอกหน้า ดังนี้ โจทก์ฟ้องหย่าได้
และเหตุหย่ากรณีนี้โจทก์ย่อมมีสิทธิที่จะได้รับค่าทดแทนตามมาตรา 1523 วรรคแรก
ข. ภริยามีชู้ สามีฟ้องหย่าได้
การมีชู้หมายถึงการที่หญิงมีสามีสมัครใจร่วมประเวณีกับชายอื่น
แต่ถ้าหากเป็นเพียงการกอดจูบลูบคลำไม่ถึงขั้นร่วมประเวณียังไม่เรียกว่ามีชู้
แต่เป็นการประพฤติชั่วซึ่งเป็นเหตุฟ้องหย่าได้
การที่หญิงมีสามีใช้น้ำเชื้อชายอื่นผสมเทียมโดยสามีมิได้ให้ความยินยอมจนหญิงตั้งครรภ์ก็ไม่เป็นการมีชู้
แต่เป็นเพียงการประพฤติชั่วที่จะเป็นเหตุหย่าอีกเหตุหนึ่ง
การที่หญิงอื่นมีชู้เป็นเรื่องที่หญิงร่วมประเวณีกับชาย
ถ้าเล่นเพื่อนเล่นชู้กับหญิงเพศเดียวกัน ไม่ถือว่าเป็นการทำชู้
นอกจากนี้การที่หญิงถูกข่มขืนก็ไม่เรียกว่ามีชู้เพราะหญิงมิได้สมัครใจจึงไม่เป็นเหตุหย่า
